منظور از اختلالات خونی مزمن، بیماریهای مزمنی است که به دنبال غیر طبیعی شدن یک یا چند مورد از اجزای تشکیل دهنده خون ایجاد میشود.
به گزارش وبسایت اکو ایران، تنها راه حل برای تشخیص و درمان اختلالات خونی، مراجعه به متخصص خون مجرب است که بتواند ارتباط علائم فرد را با بیماری مورد نظر پیدا کند. در ادامه این مطلب به روشهای تشخیص علائم اختلالات خونی با کمک دکتر خون میپردازیم.
خون شامل گلبولهای قرمز و سفید، پلاکتها و پلاسما میشود که به طور دائمی در رگها جریان دارند و وظایف خود را ایفا میکنند. وظیفه اصلی گلبول قرمز حمل اکسیژن است و گلبول سفید به عوامل عفونی و بیماری زا مبارزه میکند. همچنین پلاکتها به لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی بعد از جراحت کمک میکنند. پلاسمای خون نیز حاوی برخی پروتیینها و مواد خاص است که برای عملکرد صحیح بدن ضروریاند.
بسیاری از اختلالات خون ناشی از کمبود یا افزایش بیش از حد عوامل مختلف خون هستند. به عنوان مثال اگر فردی به اندازه کافی گلبول قرمز نداشته باشد دچار کم خونی میشود.
همچنین زمانی که تعداد گلبولهای سفید کمتر از مقدار طبیعی باشد، فرد دچار بیماری لیکوپنی میشود. تعداد، علل و علائم بیماریهای مربوط به خون بسیار زیاد است و تنها یک متخصص خون است که میتواند آنها را از یک دیگر متمایز کند.
علائم اختلالات خونی
اختلالات خون علائم ویژهای دارند که ممکن است در بدن هر فرد به یک صورت بروز پیدا کنند. به عنوان مثال زنان بیشتر از مردان دچار کم خونی میشوند و ممکن است علائم مختص به خود را داشته باشند؛ برخی افراد هنگام بلند شدن یا انجام یک فعالیت ناگهانی دچار سرگیجه میشوند و برخی دیگر این طور نیستند. برای تشخیص درست علائم اختلالات خونی لازم است دکتر خون تمام علائم را بررسی کرده و حتی از آزمایشات و تستهایی مثل آزمایش خون بهره ببرد.
به طور کلی علائم اختلالات خونی بیشتر شامل خستگی، ضعف، از دست دادن زودهنگام انرژی، خونریزی غیر قابل کنترل، خونریزی بدون دلیل (به خصوص از لثه)، ایجاد لخته، تنگی نفس، تب، عفونت، کبودی، کاهش وزن بدون توجیه، افزایش ضربان قلب، تورم و التهاب غدد لنفاوی هستند.
همچنین بسته به نوع اختلال ممکن است عضو خاصی از بدن عملکرد مناسب خود را از دست بدهد که به گفته پزشک متخصص خون میتواند نشانهای از اختلال خونی باشد.
اختلالات خونی ممکن است به دلایل مختلفی بروز پیدا کنند. برخی از انواع اختلالات تحت تاثیر ژنتیک قرار دارند و از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند. برخی دیگر نیز نشانه وجود بیماری دیگری هستند.
در ادامه با دلایل متداول اختلالات خونی آشنا میشویم:
کم خونی (آنمی)
کم خونی ممکن است به دلایل مختلفی مثل ژنتیک، سوء تغذیه یا مشکلات سلامتی بروز پیدا کند و علت اصلی آن کاهش تعداد سلولهای قرمز خونی است. متخصص خون سعی میکند با شناسایی علت اصلی کم خونی، داروهای مناسب را تجویز کرده و با توصیههای خود به کنترل این بیماری کمک کند.
کم خونی (فقر آهن)
کم خونی ناشی از فقر آهن متداولترین نوع کم خونی است و زمانی رخ میدهد که فرد در رژیم غذایی خود به اندازه کافی آهن دریافت نکند. این کم خونی در بانوان رایجتر است. برای پیشگیری از فقر آهن میتوان از غذاهای سرشار از آهن (عدس، سبزیجات با برگ تیره و گوشت) یا مکملهای غذایی استفاده کرد.
کم خونی داسی شکل
کم خونی داسی شکل به طور کامل یک بیماری ارثی است و باعث غیر طبیعی شدن شکل گلبولهای قرمز میشود. این اختلال مشکلاتی مثل درد، خستگی و حتی ریسک سکته مغزی را به وجود میآورد که متخصص خون با تجویز داروها مانع از بروز این مشکلات میشود.
هموفیلی
نوع دیگری از اختلالات خون ارثی که مربوط به انعقاد خون است، هموفیلی نام دارد. هموفیلی منجر به خونریزیهای شدید داخلی و خارجی میشود و در برخی موارد با تزریق خون یا فاکتورهای انعقادی کنترل میشود.
تالاسمی
تالاسمی نیز نوع دیگری از اختلال خونی ارثی است که باعث میشود مغز استخوان به اندازه کافی گلبول قرمز یا هموگلوبین تولید نکند. این بیماری باعث بروز علائمی مثل کم خونی میشود و در موارد شدید بیمار را در خطر مرگ قرار میدهد. در موارد شدید تالاسمی متخصص خون اقدام به پیوند مغز استخوان میکند.
تشخیص اختلالات خونی مزمن
دکتر متخصص خون ابتدا بیمار را معاینه و ویزیت میکند؛ یک متخصص خون میتواند با دریافت بیشترین اطلاعات از علائم فرد به نتایجی برسد که برخی متخصصان به منظور محقق کردن آنها آزمایشات زیادی را تجویز میکنند. بنابراین بیماران برای تشخیص سریع و درست خود باید بهترین دکتر خون را پیدا کنند. علاوه بر علائم آزمایشهایی مثل CBC، پلاکت، غربالگری غدد لنفاوی، نمونه برداری (بیوپسی) از مغز استخوان و… به تشخیص سریعتر بیماری کمک میکند.
تشخیص و درمان اختلال خونی با متخصص خون است و هیچ فرد دیگری به این اندازه نمیتواند به شما کمک کند. بنابراین در صورتی که علائم اختلالات خونی را تشخیص دادید، بهتر است سریعاً به پزشک متخصص خون مراجعه کنید.