ایمونوگلوبولینها یکی از مهمترین اجزای سیستم ایمنی بدن هستند.
ایمونوگلوبولینها گلیکوپروتئینهایی کروی شکل هستند که ۸۲ الی ۹۶ درصد آنها از پروتئینها و چهار الی ۱۸ درصد آنها از انواع قند و کربوهیدراتها تشکیل شده است.
در صورت جداسازی پروتئینهای سرم به روش الکتروفورز پروتئینهای سرم به چهار بخش عمده آلبومین، گلوبولینهای آلفا، گلوبولینهای بتا و گلوبولینهای گاما تقسیم میشوند. ایمونوگلوبولینها بیشتر در دسته گلوبولینهای گاما قرار میگیرند.
آنان بر مبنای خواص فیزیکی و شیمیایی و ایمنی شناسی به پنج دسته عمده IgD، IgG، IgM، IgA و IgE تقسیم میشوند.
IgA در محیطهای مخاطی مانند کانال گوارشی، مجرای تنفسی، بخشهایی از دستگاه تناسلی، بزاق، اشک و شیر مادر وجود دارد و از تجمع پاتوژنها و عوامل بیماریزا جلو گیری میکند. IgA در خون هم وجود دارد اما ساختارش در خون اندکی با ساختارش در مایعات بدن متفاوت است.
IgD عمدتا به صورت یک گیرنده آنتیژن بر روی لنفوسیتهای B قرار دارد. همچنین در فعالکردن بازوفیلها و ماستسلها در راستای تولید فاکتورهای ضد میکروبی نقش دارد.
IgE با پیوند به عوامل حساسیتزا باعث آزادشدن هیستامین از ماستسلها و بازوفیلها میشود، و در نتیجه علائم آلرژی پدید میآید. همچنین وظیفه حفاظت از بدن در مقابل برخی کرمهای انگلی را برعهده دارد.
IgG رایجترین فرم آنتیبادی است که ۸۰ درصد ایمونوگلوبولینهای موجود در خون را تشکیل میدهد و با چهار فرم G4، G3، G2، G1 با تولید آنتیبادی در مقابل آنتیژنها وظیفه تأمین ایمنی را بهعهده دارد. این چهار دسته در عین داشتن شباهتهای زیاد به دلیل داشتن تفاوتهای کوچک ساختاری در نیمه عمر، میزان تجمع، قابلیت عبور و تمایل به دستیابی به قسمتهای مختلف آنتیژن متفاوتاند.
این ایمونوگلوبولینها تنها دستهای از آنتی بادیها هستند که توانایی عبور از جفت و تأمین ایمنی جنین را دارند.
IgM توسط لنفوسیت B ساخته میشود و از هنگام شروع واکنشهای ایمنی هومورال تا زمانیکه سکان ایمنی بدن به IgG تحویل داده شود، فعالیت کرده و با پیوندپذیری بالا با عامل بیماریزا مقابله میکنند.
هیچ موجود زندهای بدون داشتن یک سیستم ایمنی مناسب و کارآمد قادر به ادامه زندگی درمحیطزیست نیست. محیطی که ما در آن زندگی میکنیم، استریل نیست و انباشته از میکروبهای مختلف، آلرژنها، سمها، مواد سرطانزا و … است. هرگونه اختلال و بینظمی در سیستم ایمنی موجب بروز یک سری از بیماریها میشود.
نقص سیستم ایمنی به معنی عملکرد نامناسب سیستم ایمنی بدن است به گونهای که افراد دچار عفونت میشوند. کمبود ایمنی میتواند به صورت اولیه همراه با تولد، و ثانویه یا همان اکتسابی باشد.
نقص سیستم ایمنی اولیه از بدو تولد همراه فرد است و علت آن معمولا نواقص ژنتیکی است. از علل نقص سیستم ایمنی ثانویه میتوان به ایدز (تضعیفکننده سیستم ایمنی)، سرطانها و درمان آنها، شیمی درمانی و رادیوتراپی، سوءتغذیه و سایر بیماریهای تضعیفکننده سیستم ایمنی اشاره کرد.
بدن برای مبارزه با عوامل بیگانه و غیرخودی پروتئینهایی به نام آنتیبادی میسازد و هر آنتیبادی همانند کلیدی که مخصوص یک قفل است، نسبت به یک عامل بیگانه خاص (آنتیژن مخصوص) واکنش نشان میدهد.
در طول زندگی بدن در معرض ارگانیسمهای مختلف قرار میگیرد و هزاران آنتیبادی مخصوص میسازد. بنابراین هنگامیکه سیستم ایمنی نتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند، بدن مستعد ابتلای مکرر به انواع عفونتها میشود و در آن زمان جلیقه نجات انسان از این عفونتها IvIg است.
IvIg از خون اهدایی هزاران نفر تهیه میشود تا مجموعهای فوق غلیظ و بسیار متنوع از آنتیبادیها علیه بسیاری از ارگانیسمهای عفونی احتمالی که ممکن است بدن فرد بیمار با آنها مواجه شود، ایجاد کند.
از زمان کشف ایمونوگلوبولین پلی کلونال داخل وریدی، درمانی که حاصل IgG طبیعی از مخزن انسانی چندین هزار اهداکننده سالم است، نجات و درمان بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی اولیه و ثانویه بسیار راحتتر و البته امکانپذیرتر شده است.